در پایان سفر ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری ایران به پکن و پس از ملاقات او با شی جین پینگ، رئیس‌جمهوری چین، روز پنجشنبه ۲۷ بهمن (۱۶ فوریه)، هر دو طرف با انتشار یک بیانیه مشترک، از طالبان خواستند تا محدودیت‌های کار و تحصیل برای زنان را لغو کنند. رهبران دو کشور مخالف آمریکا، در این بیانیه به رد «معیارهای غربی» در زمینه حقوق بشر و دموکراسی تاکید کردند.

در این بیانیه آمده است: «دو طرف (چین و ایران) از حاکمان افغانستان خواستند تا یک دولت فراگیر تشکیل دهند که در آن همه اقوام و گروه‌های سیاسی مشارکت داشته باشند و تمام اقدام‌های تبعیض‌آمیز علیه زنان، اقلیت‌های قومی و سایر مذاهب را لغو کنند.» در این بیانیه همچنین بر مسئولیت آمریکا در قبال وضعیت کنونی افغانستان تاکید شده است.

رهبران طالبان که روابط خوبی با جمهوری اسلامی ایران و دولت چین دارند، تحصیل دختران بالاتر از کلاس ششم را ممنوع کرده‌اند و در اواخر سال ۲۰۲۲، حق تحصیل در دانشگاه را نیز از دختران و زنان گرفتند. افزون بر این، این گروه دستور دادند که به‌جز در بخش بهداشت، هیچ زنی در ادارات غیردولتی و سازمان‌های ملی و بین‌المللی اجازه فعالیت ندارد.

این دستورهای طالبان با واکنش‌های گسترده کشورهای منطقه و جهان مواجه شد، اما این گروه تاکنون به این واکنش‌ها پاسخی نداده‌اند. نکته قابل ‌تامل در این میان، واکنش ایران به سلب حق تحصیل و کار زنان در افغانستان است، زیرا حکومت ایران به‌عنوان یک حکومت مذهبی شیعی تندرو در منطقه شناخته می‌شود و در شش ماه گذشته به‌دلیل سلب آزادی‌های زنان، با خیزش سراسری شهروندان در داخل و بیرون از کشور روبرو بوده است.

دولت جمهوری اسلامی که خود در ماه‌های اخیر دست‌کم چهار تن را به منظور سرکوب اعتراض‌ها اعدام کرده است، به همراه دولت چین که سابقه زیادی در شکنجه و اعدام زندانیان سیاسی دارد، در بیانیه مشترکشان به فعالیت‌ها و آزادی‌های مدنی و سیاسی (به‌ویژه برای زنان) به‌عنوان «معیارهای غربی دموکراسی و حقوق بشر» اشاره کرده‌اند و به رد آن‌ها تاکید کرده‌اند.

ایران و چین برخی توافق‌نامه‌های همکاری در زمینه‌های اقتصادی، ترانزیتی و گردشگری امضا کرده‌اند.

این دو کشور که تلاش می‌کنند در مقابل آمریکا در منطقه صف‌آرایی کنند، اخیرا به طرح ایجاد گروه پنج برای افغانستان نیز پاسخ مثبت داده‌اند. پس از نشست امنیتی مسکو، ضمیر کابلوف، نماینده ویژه رئیس‌جمهوری روسیه در امور افغانستان، اعلام کرد که کشورهای منطقه تصمیم گرفته‌اند گروه پنج متشکل از روسیه، چین، ایران، هند و پاکستان ایجاد کنند تا در چارچوب یک اجماع منطقه‌ای برای تغییر وضعیت در افغانستان اقدام کنند.